مقاله: چگونه از پارتیشن‌های بازیابی و MSR استفاده کنیم؟ (راهنمای اجرایی)
در سیستم‌های عامل مانند ویندوز، پارتیشن‌های مختلفی مانند Recovery Partition و MSR Partition وجود دارند که هر کدام وظایف خاصی را بر عهده دارند. در این مقاله، به طور عملی و اجرایی توضیح می‌دهیم که چگونه از این پارتیشن‌ها استفاده کنید و چه مراحلی را باید دنبال کنید.
استفاده از Recovery Partition
Recovery Partition برای بازیابی سیستم به حالت اولیه یا تعمیر سیستم عامل استفاده میشود. در ادامه، مراحل استفاده از آن را در ویندوز و macOS بررسی می‌کنیم.
1. استفاده در ویندوز
مرحله ۱: کامپیوتر خود را ری‌استارت کنید.
مرحله ۲: هنگام راه‌اندازی، کلید خاصی (معمولاً F11، F8، یا Esc) را فشار دهید تا وارد منوی بازیابی شوید.
مرحله ۳: از منوی ظاهر شده، گزینه Troubleshoot را انتخاب کنید.
مرحله ۴: گزینه Recover from a drive یا Reset this PC را انتخاب کنید.
مرحله ۵: سیستم به طور خودکار از Recovery Partition استفاده کرده و فرآیند بازگردانی را آغاز می‌کند.
مرحله ۶: دستورالعمل‌های روی صفحه را دنبال کنید تا سیستم به حالت اولیه بازگردد.
2. استفاده در macOS
مرحله ۱: کامپیوتر خود را خاموش کنید.
مرحله ۲: دکمه‌های Command + R را نگه دارید و کامپیوتر را روشن کنید.
مرحله ۳: وارد محیط macOS Recovery شوید.
مرحله ۴: گزینه‌های مورد نظر مانند نصب مجدد macOS یا بازیابی از Time Machine را انتخاب کنید.
مرحله ۵: دستورالعمل‌های روی صفحه را دنبال کنید تا فرآیند بازیابی کامل شود.
استفاده از پارتیشن MSR
پارتیشن MSR (Microsoft Reserved Partition) توسط کاربر قابل دسترسی نیست و برای اهداف سیستمی استفاده میشود. این پارتیشن به طور خودکار توسط ویندوز مدیریت میشود و نیازی به دخالت کاربر ندارد. با این حال، اگر می‌خواهید از وجود آن اطمینان حاصل کنید، مراحل زیر را دنبال کنید:
1. مشاهده پارتیشن MSR در Disk Management
مرحله ۱: کلیدهای Win + X را فشار دهید و گزینه Disk Management را انتخاب کنید.
مرحله ۲: در لیست دیسک‌ها و پارتیشن‌ها، به دنبال پارتیشن‌های کوچک (معمولاً ۱۶ مگابایت تا ۱۲۸ مگابایت) باشید که برچسب MSR دارند.
مرحله ۳: این پارتیشن‌ها معمولاً بدون نام هستند و فضای کمی اشغال می‌کنند.
2. عدم دستکاری پارتیشن MSR
پارتیشن MSR را حذف یا تغییر ندهید، زیرا ممکن است سیستم شما غیرقابل بوت شود. این پارتیشن برای پشتیبانی از ویژگی‌های پیشرفته ویندوز (مانند GPT و BitLocker) ضروری است.
استفاده از سایر پارتیشن‌ها
1. EFI System Partition (ESP)
این پارتیشن برای سیستم‌های UEFI استفاده میشود و حاوی فایل‌های بوت سیستم عامل است. برای دسترسی به آن:
مرحله ۱: از Disk Management یا ابزارهای خط فرمان مانند diskpart استفاده کنید.
مرحله ۲: این پارتیشن را به عنوان یک درایو موقت mount کنید تا فایل‌های بوت را مشاهده کنید.
مرحله ۳: فایل‌های این پارتیشن را تغییر ندهید، مگر اینکه از عواقب آن مطمئن باشید.
2. OEM Partition
این پارتیشن توسط سازندگان کامپیوتر ایجاد میشود و ممکن است حاوی ابزارهای بازیابی یا نرم‌افزارهای اختصاصی باشد. برای استفاده از آن:
مرحله ۱: کامپیوتر خود را ری‌استارت کنید و کلید خاصی (معمولاً F9، F10، یا F12) را فشار دهید تا وارد منوی بازیابی سازنده شوید.
مرحله ۲: از گزینه‌های موجود برای بازیابی سیستم یا نصب مجدد نرم‌افزارهای اختصاصی استفاده کنید.
نکات کلیدی برای استفاده از پارتیشن‌ها
پشتیبان‌گیری: قبل از انجام هر کاری، از داده‌های خود نسخه پشتیبان تهیه کنید.
عدم حذف پارتیشن‌های سیستمی: پارتیشن‌هایی مانند Recovery Partition، MSR Partition و EFI Partition را حذف نکنید.
استفاده از ابزارهای مطمئن: برای مدیریت پارتیشن‌ها از ابزارهای داخلی ویندوز (مانند Disk Management) یا نرم‌افزارهای معتبر شخص ثالث استفاده کنید.
آشنایی با کلیدهای میانبر: کلیدهای میانبر ورود به محیط بازیابی (مانند F11 در ویندوز یا Command + R در مک) را به خاطر بسپارید.
Health Recovery Partition چیست؟
Health Recovery Partition یک پارتیشن مخفی است که توسط سازندگان کامپیوتر یا سیستم عامل (مانند ویندوز) ایجاد میشود. این پارتیشن حاوی ابزارها و فایل‌های لازم برای بازیابی سیستم به حالت کارخانه یا تعمیر سیستم عامل است. این پارتیشن معمولاً شامل موارد زیر است:
فایل‌های نصب سیستم عامل
درایورهای سخت‌افزاری
ابزارهای عیب‌یابی و تعمیر
این پارتیشن به کاربران امکان می‌دهد بدون نیاز به رسانه خارجی (مانند DVD یا USB) سیستم خود را بازیابی کنند.
چرا گاهی دو عدد Recovery Partition وجود دارد؟
در برخی سیستم‌ها، ممکن است دو عدد Recovery Partition مشاهده کنید. این موضوع معمولاً به دلایل زیر اتفاق می‌افتد:
پارتیشن‌های اضافی برای اهداف مختلف: ممکن است یکی از پارتیشن‌ها برای بازیابی سیستم عامل و دیگری برای ابزارهای تعمیر اختصاصی سازنده باشد.
ارتقاء سیستم عامل: وقتی سیستم عامل خود را ارتقاء می‌دهید (مثلاً از ویندوز ۱۰ به ویندوز ۱۱)، ویندوز یک Recovery Partition جدید ایجاد می‌کند. پارتیشن قدیمی ممکن است حذف نشود و در نتیجه دو پارتیشن بازیابی وجود داشته باشد.
سازنده کامپیوتر: برخی سازندگان کامپیوتر (مانند Dell، HP یا Lenovo) یک Recovery Partition اختصاصی برای بازیابی سیستم به حالت کارخانه ایجاد می‌کنند. در عین حال، ویندوز نیز یک پارتیشن بازیابی جداگانه ایجاد می‌کند.
استفاده از پارتیشن‌های بازیابی و MSR Partition می‌تواند در مواقع ضروری به شما کمک کند تا سیستم خود را تعمیر یا بازیابی کنید. با دنبال کردن مراحل اجرایی ارائه شده در این مقاله، می‌توانید به راحتی از این پارتیشن‌ها استفاده کنید. همیشه به یاد داشته باشید که پارتیشن‌های سیستمی را تغییر ندهید، مگر اینکه از عواقب آن کاملاً مطمئن باشید.
مقدمه در دنیای فناوری، حفظ امنیت و قابلیت بازیابی سیستم عامل و داده‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از ابزارهای مفید برای این منظور، Recovery Partition است. این بخش از دیسک سخت یا SSD به طور خودکار توسط سیستم عامل یا سازنده کامپیوتر ایجاد میشود و حاوی ابزارهایی برای بازیابی، تعمیر و بازگردانی سیستم به حالت اولیه است. در این مقاله، به بررسی چیستی Recovery Partition، نحوه استفاده از آن و نکات کلیدی برای بهره‌برداری بهتر از این قابلیت می‌پردازیم.
Recovery Partition چیست؟
Recovery Partition بخشی از فضای ذخیره‌سازی دیسک است که به طور جداگانه از سیستم عامل اصلی قرار گرفته و حاوی فایل‌ها و ابزارهای لازم برای بازیابی سیستم است. این پارتیشن معمولاً توسط سازندگان کامپیوتر یا سیستم عامل (مانند ویندوز یا macOS) ایجاد میشود و شامل موارد زیر است:
فایل‌های نصب سیستم عامل
درایورهای سخت‌افزاری
ابزارهای تعمیر سیستم
گزینه‌های بازگردانی سیستم به حالت کارخانه
این پارتیشن معمولاً مخفی است و در محیط عادی سیستم عامل قابل مشاهده نیست.
چگونه از Recovery Partition استفاده کنیم؟
استفاده از Recovery Partition بستگی به سیستم عامل و سازنده دستگاه دارد. در ادامه، مراحل استفاده از آن را در سیستم‌های مختلف بررسی می‌کنیم.
1. استفاده در ویندوز
مرحله ۱: کامپیوتر خود را ری‌استارت کنید.
مرحله ۲: هنگام راه‌اندازی، کلید خاصی (معمولاً F11، F8، یا Esc) را فشار دهید تا وارد منوی بازیابی شوید.
مرحله ۳: از منوی ظاهر شده، گزینه Troubleshoot را انتخاب کنید.
مرحله ۴: گزینه Recover from a drive یا Reset this PC را انتخاب کنید.
مرحله ۵: سیستم به طور خودکار از Recovery Partition استفاده کرده و فرآیند بازگردانی را آغاز می‌کند.
2. استفاده در macOS
مرحله ۱: کامپیوتر خود را خاموش کنید.
مرحله ۲: دکمه‌های Command + R را نگه دارید و کامپیوتر را روشن کنید.
مرحله ۳: وارد محیط macOS Recovery شوید.
مرحله ۴: گزینه‌های مورد نظر مانند نصب مجدد macOS یا بازیابی از Time Machine را انتخاب کنید.
3. استفاده در لینوکس
در برخی توزیع‌های لینوکس، Recovery Partition به صورت خودکار ایجاد نمیشود، اما می‌توانید از ابزارهایی مانند GRUB یا یک USB بوتیبل برای بازیابی سیستم استفاده کنید. https://emdadshabake.ir/mrs-partition/
نکات و ترفندهای کلیدی استفاده از Recovery Partition
پشتیبان‌گیری منظم: حتی با وجود Recovery Partition، همیشه از داده‌های خود نسخه پشتیبان تهیه کنید. این کار از دست رفتن اطلاعات را در صورت خرابی پارتیشن جلوگیری می‌کند.
عدم حذف پارتیشن: Recovery Partition را به هیچ وجه حذف نکنید، مگر اینکه مطمئن باشید ابزارهای جایگزین برای بازیابی سیستم دارید.
بررسی فضای پارتیشن: اطمینان حاصل کنید که فضای کافی برای Recovery Partition وجود دارد. در صورت کمبود فضا، ممکن است فرآیند بازیابی با مشکل مواجه شود.
ساخت رسانه بازیابی: برخی سازندگان به شما امکان ساخت یک USB یا DVD بازیابی از Recovery Partition را می‌دهند. این کار برای مواقعی که پارتیشن آسیب دیده است، بسیار مفید خواهد بود.
آشنایی با کلیدهای میانبر: کلیدهای میانبر ورود به محیط بازیابی (مانند F11 در ویندوز یا Command + R در مک) را به خاطر بسپارید تا در مواقع ضروری سریعاً اقدام کنید.
بروزرسانی Recovery Partition: برخی سیستم‌ها به شما امکان بروزرسانی Recovery Partition را می‌دهند. این کار تضمین می‌کند که ابزارهای بازیابی همیشه به‌روز باشند.
استفاده از ابزارهای جانبی: اگر Recovery Partition کار نمی‌کند، از ابزارهای جانبی مانند Windows Installation Media یا macOS Internet Recovery استفاده کنید.
مزایای استفاده از Recovery Partition
سرعت بالا در بازیابی سیستم
عدم نیاز به رسانه خارجی (مانند DVD یا USB)
دسترسی آسان به ابزارهای تعمیر سیستم
بازگردانی سیستم به حالت کارخانه بدون نیاز به نصب مجدد دستی
معایب و محدودیت‌ها
در صورت آسیب دیدن دیسک سخت، Recovery Partition نیز ممکن است غیرقابل دسترسی شود.
فضای دیسک را اشغال می‌کند، هرچند معمولاً این فضای مصرفی کم است.
در برخی موارد، Recovery Partition ممکن است حاوی نسخه قدیمی‌تری از سیستم عامل باشد.
جمع‌بندی
Recovery Partition یک ابزار قدرتمند و کاربردی برای بازیابی و تعمیر سیستم است که به طور پیش‌فرض در بسیاری از کامپیوترها وجود دارد. با آشنایی با نحوه استفاده از آن و رعایت نکات کلیدی، می‌توانید در مواقع ضروری سیستم خود را به سرعت و بدون دردسر بازیابی کنید. همیشه به یاد داشته باشید که پیشگیری بهتر از درمان است، بنابراین از داده‌های خود به طور منظم نسخه پشتیبان تهیه کنید و Recovery Partition را به عنوان یک ابزار کمکی در نظر بگیرید.
پارتیشن‌بندی هارد دیسک به تقسیم فضای ذخیره‌سازی یک هارد دیسک به بخش‌های مجزا اشاره دارد که هر کدام می‌توانند به صورت مستقل مدیریت شوند. این کار برای اهداف مختلفی مانند نصب چند سیستم عامل، جداسازی داده‌ها، بهبود عملکرد و مدیریت بهتر فایل‌ها انجام میشود. در ادامه به برخی از انواع پارتیشن‌بندی هارد دیسک اشاره می‌کنیم:
1. پارتیشن‌های Primary (اولیه)
تعریف: این نوع پارتیشن‌ها اصلی‌ترین بخش‌های هارد دیسک هستند و می‌توانند حاوی سیستم عامل باشند.
محدودیت: در یک هارد دیسک با استفاده از جدول پارتیشن‌بندی MBR (Master Boot Record)، تنها می‌توان حداکثر 4 پارتیشن Primary ایجاد کرد. اگر نیاز به پارتیشن‌های بیشتری باشد، باید از پارتیشن‌های Extended استفاده کرد.
2. پارتیشن‌های Extended (گسترش یافته)
تعریف: این نوع پارتیشن‌ها به عنوان یک ظرف برای ایجاد پارتیشن‌های منطقی (Logical) استفاده می‌شوند.
ویژگی: یک هارد دیسک می‌تواند تنها یک پارتیشن Extended داشته باشد، اما این پارتیشن می‌تواند به چندین پارتیشن منطقی تقسیم شود.
کاربرد: پارتیشن‌های Extended برای ایجاد تعداد بیشتری پارتیشن در سیستم‌هایی که از MBR استفاده می‌کنند، مفید هستند.
3. پارتیشن‌های Logical (منطقی)
تعریف: این پارتیشن‌ها درون پارتیشن Extended ایجاد می‌شوند و می‌توانند برای ذخیره‌سازی داده‌ها یا نصب برنامه‌ها استفاده شوند.
ویژگی: تعداد پارتیشن‌های منطقی می‌تواند بسیار بیشتر از پارتیشن‌های Primary باشد.
4. پارتیشن‌های EFI (سیستم UEFI)
تعریف: این پارتیشن‌ها در سیستم‌هایی که از UEFI به جای BIOS استفاده می‌کنند، ایجاد می‌شوند.
کاربرد: پارتیشن EFI معمولاً برای ذخیره‌سازی فایل‌های بوت‌لودر و سایر اطلاعات مورد نیاز برای راه‌اندازی سیستم استفاده میشود.
فرمت: این پارتیشن معمولاً با فرمت FAT32 فرمت میشود.
5. پارتیشن‌های Swap (مبادله)
تعریف: این نوع پارتیشن‌ها در سیستم‌های عامل لینوکس و یونیکس استفاده می‌شوند و به عنوان حافظه مجازی عمل می‌کنند.
کاربرد: هنگامی که حافظه RAM سیستم پر میشود، سیستم عامل از فضای Swap برای ذخیره‌سازی موقت داده‌ها استفاده می‌کند.
6. پارتیشن‌های Recovery (بازیابی)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی ابزارها و فایل‌های مورد نیاز برای بازیابی سیستم در صورت بروز مشکل استفاده می‌شوند.
کاربرد: برخی از تولیدکنندگان لپ‌تاپ و کامپیوترها از قبل یک پارتیشن Recovery روی هارد دیسک ایجاد می‌کنند تا کاربران بتوانند سیستم را به حالت کارخانه بازگردانند.
7. پارتیشن‌های Data (داده)
تعریف: این پارتیشن‌ها به طور خاص برای ذخیره‌سازی داده‌های کاربر مانند فایل‌های شخصی، موسیقی، ویدئوها و اسناد استفاده می‌شوند.
ویژگی: این پارتیشن‌ها معمولاً از نوع Primary یا Logical هستند و می‌توانند با فرمت‌های مختلفی مانند NTFS، FAT32، یا ext4 فرمت شوند.
8. پارتیشن‌های Bootable (قابل بوت)
تعریف: این پارتیشن‌ها حاوی فایل‌های مورد نیاز برای راه‌اندازی سیستم عامل هستند.
کاربرد: معمولاً سیستم عامل‌ها مانند ویندوز یا لینوکس روی یک پارتیشن Bootable نصب می‌شوند.
9. پارتیشن‌های GPT (GUID Partition Table)
تعریف: GPT یک روش مدرن برای پارتیشن‌بندی هارد دیسک است که جایگزین MBR شده است.
ویژگی: GPT محدودیت 4 پارتیشن Primary را ندارد و می‌تواند تا 128 پارتیشن Primary در ویندوز ایجاد کند. همچنین از هارد دیسک‌های بزرگ‌تر از 2 ترابایت پشتیبانی می‌کند.
10. پارتیشن‌های Dynamic (پویا)
تعریف: این نوع پارتیشن‌بندی در ویندوز استفاده میشود و به کاربران اجازه می‌دهد تا پارتیشن‌ها را به صورت پویا مدیریت کنند.
ویژگی: در این روش، پارتیشن‌ها می‌توانند به راحتی تغییر اندازه داده شوند و یا به صورت داینامیک گسترش یابند.
11. پارتیشن‌های Hidden (مخفی)
تعریف: این پارتیشن‌ها معمولاً از دید کاربر پنهان هستند و برای اهداف خاصی مانند ذخیره‌سازی اطلاعات سیستم یا بازیابی استفاده می‌شوند.
کاربرد: برخی از تولیدکنندگان از پارتیشن‌های مخفی برای ذخیره‌سازی فایل‌های بازیابی سیستم استفاده می‌کنند.
12. پارتیشن‌های RAID
تعریف: این نوع پارتیشن‌بندی در سیستم‌هایی استفاده میشود که از تکنولوژی RAID (Redundant Array of Independent Disks) برای افزایش کارایی و امنیت داده‌ها استفاده می‌کنند.
کاربرد: RAID می‌تواند برای ایجاد آرایه‌های مختلفی مانند RAID 0، RAID 1، RAID 5 و غیره استفاده شود.
13. پارتیشن‌های LVM (Logical Volume Manager)
تعریف: LVM یک روش پیشرفته برای مدیریت پارتیشن‌ها در سیستم‌های لینوکس است که به کاربران اجازه می‌دهد تا حجم‌های منطقی را به صورت پویا مدیریت کنند.
ویژگی: با استفاده از LVM می‌توان حجم‌های منطقی را به راحتی تغییر اندازه داد، جابجا کرد و یا حتی به صورت آنلاین گسترش داد.
14. پارتیشن‌های Encrypted (رمزگذاری شده)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای افزایش امنیت داده‌ها، به صورت رمزگذاری شده ایجاد می‌شوند.
کاربرد: از این نوع پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی داده‌های حساس استفاده میشود تا در صورت دسترسی غیرمجاز، داده‌ها قابل خواندن نباشند.
15. پارتیشن‌های OEM (تولیدکننده تجهیزات اصلی)
تعریف: این پارتیشن‌ها معمولاً توسط تولیدکنندگان سخت‌افزار ایجاد می‌شوند و حاوی ابزارها و نرم‌افزارهای خاصی هستند که برای پشتیبانی از سخت‌افزار مورد استفاده قرار می‌گیرند.
16. پارتیشن‌های Reserved (رزرو شده)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای اهداف خاصی مانند ذخیره‌سازی اطلاعات سیستم یا فضای رزرو برای به‌روزرسانی‌های آینده استفاده می‌شوند.
کاربرد: برخی از سیستم‌ها از پارتیشن‌های رزرو شده برای ذخیره‌سازی اطلاعات مربوط به به‌روزرسانی‌های سیستم عامل استفاده می‌کنند.
17. پارتیشن‌های Hybrid (ترکیبی)
تعریف: این نوع پارتیشن‌بندی ترکیبی از پارتیشن‌های Primary و Extended است و برای سیستم‌هایی استفاده میشود که نیاز به انعطاف‌پذیری بیشتری در مدیریت پارتیشن‌ها دارند.
18. پارتیشن‌های System Reserved (رزرو شده سیستم)
تعریف: این پارتیشن‌ها توسط سیستم عامل ویندوز ایجاد می‌شوند و حاوی فایل‌های مورد نیاز برای بوت سیستم و مدیریت دیسک هستند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً کوچک هستند و برای ذخیره‌سازی اطلاعات مربوط به بوت‌لودر و مدیریت دیسک استفاده می‌شوند.
19. پارتیشن‌های Unallocated (تخصیص نیافته)
تعریف: این بخش‌ها از هارد دیسک هستند که هنوز به هیچ پارتیشنی اختصاص داده نشده‌اند.
کاربرد: این فضا می‌تواند برای ایجاد پارتیشن‌های جدید یا گسترش پارتیشن‌های موجود استفاده شود.
20. پارتیشن‌های Multi-Boot (چند بوت)
تعریف: این نوع پارتیشن‌بندی برای نصب چند سیستم عامل بر روی یک هارد دیسک استفاده میشود.
کاربرد: هر سیستم عامل روی یک پارتیشن جداگانه نصب میشود و کاربر می‌تواند در زمان بوت، سیستم عامل مورد نظر خود را انتخاب کند.
21. پارتیشن‌های Backup (پشتیبان)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی نسخه‌های پشتیبان از داده‌ها و سیستم عامل استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها می‌توانند به صورت دوره‌ای از داده‌های مهم پشتیبان تهیه کنند تا در صورت بروز مشکل، بتوان داده‌ها را بازیابی کرد.
22. پارتیشن‌های Temporary (موقت)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی موقت داده‌ها استفاده می‌شوند و معمولاً پس از اتمام کار، پاک می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها می‌توانند برای انجام عملیات‌های موقت مانند نصب نرم‌افزار یا انجام آزمایش‌ها استفاده شوند.
23. پارتیشن‌های Shared (اشتراکی)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای اشتراک‌گذاری داده‌ها بین چند سیستم عامل یا کاربر استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً با فرمت‌هایی مانند FAT32 یا exFAT فرمت می‌شوند تا با سیستم‌های عامل مختلف سازگار باشند.
24. پارتیشن‌های Read-Only (فقط خواندنی)
تعریف: این پارتیشن‌ها به گونه‌ای تنظیم می‌شوند که تنها قابل خواندن باشند و امکان نوشتن یا تغییر داده‌ها در آن‌ها وجود ندارد.
کاربرد: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی داده‌های مهمی که نباید تغییر کنند، استفاده می‌شوند.
25. پارتیشن‌های Virtual (مجازی)
تعریف: این پارتیشن‌ها در محیط‌های مجازی‌سازی ایجاد می‌شوند و به عنوان یک هارد دیسک مجازی عمل می‌کنند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها برای نصب و اجرای سیستم‌های عامل مجازی استفاده می‌شوند.
26. پارتیشن‌های System (سیستم)
تعریف: این پارتیشن‌ها حاوی فایل‌های سیستم عامل و سایر فایل‌های ضروری برای راه‌اندازی سیستم هستند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً توسط سیستم عامل ایجاد می‌شوند و برای ذخیره‌سازی فایل‌های سیستمی استفاده می‌شوند.
27. پارتیشن‌های User (کاربر)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی داده‌های کاربران مانند فایل‌های شخصی، عکس‌ها، ویدئوها و اسناد استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً از نوع Primary یا Logical هستند و می‌توانند با فرمت‌های مختلفی مانند NTFS، FAT32، یا ext4 فرمت شوند.
28. پارتیشن‌های Cache (حافظه پنهان)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی موقت داده‌ها و بهبود عملکرد سیستم استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً در سیستم‌هایی که از SSD استفاده می‌کنند، برای افزایش سرعت دسترسی به داده‌ها استفاده می‌شوند.
29. پارتیشن‌های Diagnostic (تشخیصی)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی ابزارها و فایل‌های مورد نیاز برای تشخیص و عیب‌یابی مشکلات سیستم استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً توسط تولیدکنندگان سخت‌افزار ایجاد می‌شوند و حاوی ابزارهای تشخیصی هستند.
30. پارتیشن‌های Utility (ابزاری)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی ابزارها و نرم‌افزارهای کمکی استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً توسط تولیدکنندگان سخت‌افزار ایجاد می‌شوند و حاوی ابزارهای کمکی برای مدیریت و پشتیبانی از سیستم هستند.
31. پارتیشن‌های Test (آزمایشی)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای انجام آزمایش‌ها و تست‌های مختلف روی سیستم استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً برای تست نرم‌افزارها، سیستم‌های عامل و یا سخت‌افزارها استفاده می‌شوند.
32. پارتیشن‌های Archive (آرشیو)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی داده‌های آرشیوی و قدیمی استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً برای ذخیره‌سازی داده‌هایی که به ندرت استفاده می‌شوند، اما باید نگهداری شوند، استفاده می‌شوند.
33. پارتیشن‌های Media (رسانه)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی فایل‌های رسانه‌ای مانند موسیقی، ویدئوها و عکس‌ها استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً از نوع Primary یا Logical هستند و می‌توانند با فرمت‌های مختلفی مانند NTFS، FAT32، یا ext4 فرمت شوند.
34. پارتیشن‌های Network (شبکه)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی داده‌های مربوط به شبکه و اشتراک‌گذاری فایل‌ها استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً در محیط‌های شبکه‌ای استفاده می‌شوند و می‌توانند با پروتکل‌های مختلف شبکه مانند NFS یا SMB سازگار باشند.
35. پارتیشن‌های Cloud (ابر)
تعریف: این پارتیشن‌ها برای ذخیره‌سازی داده‌ها در فضای ابری استفاده می‌شوند.
کاربرد: این پارتیشن‌ها معمولاً برای ذخیره‌سازی داده‌هایی که نیاز به دسترسی از راه دور دارند، استفاده می‌شوند.
سیستم فایل (File System) یک روش برای سازماندهی و مدیریت فایل‌ها و داده‌ها روی یک دستگاه ذخیره‌سازی مانند هارد دیسک، SSD، یا حافظه‌های فلش است. سیستم فایل تعیین می‌کند که داده‌ها چگونه ذخیره، سازماندهی و بازیابی شوند. هر سیستم فایل ساختار خاص خود را دارد و از قوانین و پروتکل‌های خاصی برای مدیریت فایل‌ها و دایرکتوری‌ها (پوشه‌ها) پیروی می‌کند.
ارتباط سیستم فایل با پارتیشن‌ها
پارتیشن‌ها بخش‌هایی از فضای ذخیره‌سازی هارد دیسک هستند که به صورت منطقی از هم جدا شده‌اند. هر پارتیشن می‌تواند یک سیستم فایل متفاوت داشته باشد. به عبارت دیگر، سیستم فایل روی یک پارتیشن اعمال میشود تا فایل‌ها و داده‌ها در آن پارتیشن مدیریت شوند. برای مثال، یک پارتیشن ممکن است با سیستم فایل NTFS فرمت شود، در حالی که پارتیشن دیگر با سیستم فایل ext4 فرمت شود.
انواع سیستم فایل
سیستم‌های فایل مختلفی وجود دارند که هر کدام برای اهداف خاصی طراحی شده‌اند. برخی از معروف‌ترین سیستم‌های فایل عبارتند از:
1. سیستم‌های فایل ویندوز
NTFS (New Technology File System):
ویژگی‌ها: پشتیبانی از حجم فایل‌های بزرگ، امنیت پیشرفته، قابلیت فشرده‌سازی داده‌ها، پشتیبانی از رمزگذاری و journaling.
کاربرد: سیستم فایل پیش‌فرض ویندوز برای پارتیشن‌های سیستم و داده.
FAT32 (File Allocation Table 32):
ویژگی‌ها: سازگاری بالا با سیستم‌های عامل مختلف، محدودیت حجم فایل (حداکثر 4 گیگابایت) و پارتیشن (حداکثر 8 ترابایت).
کاربرد: مناسب برای درایوهای USB و حافظه‌های فلش.
exFAT (Extended File Allocation Table):
ویژگی‌ها: پشتیبانی از حجم فایل‌های بزرگ و پارتیشن‌های بزرگ‌تر از FAT32، بدون محدودیت 4 گیگابایتی.
کاربرد: مناسب برای درایوهای اکسترنال و حافظه‌های فلش.
2. سیستم‌های فایل لینوکس
ext4 (Fourth Extended File System):
ویژگی‌ها: پشتیبانی از حجم فایل‌ها و پارتیشن‌های بسیار بزرگ، journaling، بهبود عملکرد و قابلیت بازیابی داده‌ها.
کاربرد: سیستم فایل پیش‌فرض بسیاری از توزیع‌های لینوکس.
ext3 (Third Extended File System):
ویژگی‌ها: نسخه قدیمی‌تر ext4 با قابلیت journaling.
کاربرد: هنوز در برخی سیستم‌های قدیمی لینوکس استفاده میشود.
XFS:
ویژگی‌ها: عملکرد بالا برای فایل‌های بزرگ، قابلیت journaling و مقیاس‌پذیری.
کاربرد: مناسب برای سرورها و سیستم‌هایی با حجم داده‌های زیاد.
Btrfs (B-tree File System):
ویژگی‌ها: پشتیبانی از snapshot، فشرده‌سازی داده‌ها و مدیریت پیشرفته فضای ذخیره‌سازی.
کاربرد: سیستم فایل مدرن برای لینوکس با قابلیت‌های پیشرفته.
3. سیستم‌های فایل مک (macOS)
APFS (Apple File System):
ویژگی‌ها: پشتیبانی از حجم فایل‌های بزرگ، رمزگذاری پیشرفته، قابلیت snapshot و بهینه‌سازی برای SSD.
کاربرد: سیستم فایل پیش‌فرض macOS از نسخه 10.13 به بعد.
HFS+ (Hierarchical File System Plus):
ویژگی‌ها: نسخه قدیمی‌تر APFS با پشتیبانی از حجم فایل‌ها و پارتیشن‌های بزرگ.
کاربرد: در سیستم‌های قدیمی مک استفاده می‌شد.
4. سیستم‌های فایل شبکه‌ای
NFS (Network File System):
ویژگی‌ها: امکان اشتراک‌گذاری فایل‌ها بین سیستم‌های مختلف در شبکه.
کاربرد: معمولاً در محیط‌های یونیکس و لینوکس استفاده میشود.
SMB/CIFS (Server Message Block/Common Internet File System):
ویژگی‌ها: امکان اشتراک‌گذاری فایل‌ها بین سیستم‌های ویندوز و سایر سیستم‌ها.
کاربرد: استاندارد اشتراک‌گذاری فایل در شبکه‌های ویندوز.
5. سیستم‌های فایل خاص
ZFS (Zettabyte File System):
ویژگی‌ها: مدیریت پیشرفته فضای ذخیره‌سازی، قابلیت snapshot، محافظت از داده‌ها در برابر خرابی.
کاربرد: مناسب برای سرورها و سیستم‌های ذخیره‌سازی بزرگ.
ReFS (Resilient File System):
ویژگی‌ها: مقاومت در برابر خرابی داده‌ها، پشتیبانی از حجم فایل‌های بسیار بزرگ.
کاربرد: سیستم فایل مدرن مایکروسافت برای سرورها و سیستم‌های ذخیره‌سازی.
6. سیستم‌های فایل قدیمی
FAT16:
ویژگی‌ها: نسخه قدیمی‌تر FAT32 با محدودیت‌های بیشتر.
کاربرد: در سیستم‌های قدیمی استفاده می‌شد.
HPFS (High Performance File System):
ویژگی‌ها: سیستم فایل قدیمی برای سیستم‌های OS/2.
کاربرد: امروزه کمتر استفاده میشود.
ارتباط سیستم فایل با پارتیشن‌ها
فرمت‌کردن پارتیشن: هنگامی که یک پارتیشن ایجاد میشود، باید با یک سیستم فایل فرمت شود تا بتواند فایل‌ها و داده‌ها را ذخیره کند.
مدیریت فایل‌ها: سیستم فایل تعیین می‌کند که چگونه فایل‌ها در پارتیشن ذخیره، سازماندهی و بازیابی شوند.
سازگاری: سیستم عامل باید از سیستم فایل پارتیشن پشتیبانی کند تا بتواند به داده‌ها دسترسی داشته باشد. برای مثال، ویندوز نمی‌تواند به طور مستقیم از پارتیشن‌های فرمت‌شده با ext4 استفاده کند.
عملکرد: انتخاب سیستم فایل مناسب می‌تواند بر عملکرد و کارایی پارتیشن تأثیر بگذارد. برای مثال، NTFS برای ویندوز و ext4 برای لینوکس بهینه‌تر هستند.
نتیجه‌گیری
سیستم فایل و پارتیشن‌ها دو مفهوم مرتبط اما متفاوت هستند. پارتیشن‌ها بخش‌هایی از فضای ذخیره‌سازی هستند، در حالی که سیستم فایل روشی برای مدیریت و سازماندهی داده‌ها در آن پارتیشن‌ها است. انتخاب سیستم فایل مناسب به نیازهای کاربر، سیستم عامل و نوع استفاده از پارتیشن بستگی دارد.
در این مقاله آموزشی، به شما یاد می‌دهیم چگونه از هارد دیسک‌ها یا SSDها ایمیج (Image) یا کلون (Clone) بگیرید، این ایمیج‌ها را مدیریت کنید و از نرم‌افزار R-Studio برای بازیابی اطلاعات یا تحلیل آن‌ها استفاده کنید. این آموزش برای کاربران مبتدی و پیشرفته مناسب است و به شما کمک می‌کند تا در مواقع ضروری، داده‌های خود را نجات دهید.
فهرست مطالب
ایمیج و کلون چیست؟
چرا از ایمیج یا کلون استفاده کنیم؟
مراحل گرفتن ایمیج از هارد دیسک
مدیریت فایل‌های ایمیج
استفاده از R-Studio برای تحلیل و بازیابی اطلاعات
نکات مهم و بهترین روش‌ها
1. ایمیج و کلون چیست؟
ایمیج (Image): یک کپی کامل از تمام داده‌های موجود روی هارد دیسک یا پارتیشن است که به صورت یک فایل ذخیره میشود. این فایل شامل تمام سکتورهای دیسک، از جمله سیستم فایل، فایل‌ها و حتی فضای خالی است.
کلون (Clone): یک کپی دقیق از هارد دیسک است که مستقیماً روی یک هارد دیسک دیگر منتقل میشود. کلون‌ها معمولاً برای انتقال سیستم عامل یا داده‌ها به یک دیسک جدید استفاده می‌شوند.
2. چرا از ایمیج یا کلون استفاده کنیم؟
پشتیبان‌گیری: برای محافظت از داده‌ها در برابر خرابی هارد دیسک.
بازیابی اطلاعات: در صورت خرابی سیستم یا حذف تصادفی فایل‌ها.
انتقال داده‌ها: برای انتقال سیستم عامل یا داده‌ها به یک هارد دیسک جدید.
تحلیل داده‌ها: برای بررسی داده‌ها بدون دسترسی مستقیم به هارد دیسک اصلی.
3. مراحل گرفتن ایمیج از هارد دیسک
الف. استفاده از ابزار dd در لینوکس
dd یک ابزار قدرتمند در لینوکس برای ایجاد ایمیج از هارد دیسک است.
شناسایی هارد دیسک:
دستور زیر را اجرا کنید تا نام دستگاه هارد دیسک را پیدا کنید: bash lsblk
مثلاً نام دستگاه ممکن است /dev/sda باشد.
گرفتن ایمیج:
دستور زیر را اجرا کنید تا ایمیج از هارد دیسک گرفته شود:
R-Studio فایل ایمیج را اسکن می‌کند و پارتیشن‌ها را نمایش می‌دهد.
تصوی اجرای برنامه r-studio برای بازیابی اطلاعات هارد در تهران ستارخان توسط تیم امداد شبکه
ج. بازیابی اطلاعات
پارتیشن مورد نظر را انتخاب کنید.
روی Scan کلیک کنید تا R-Studio فایل‌ها را اسکن کند.
پس از اتمام اسکن، فایل‌های بازیابی شده را مشاهده کنید.
فایل‌های مورد نظر را انتخاب کرده و روی Recover کلیک کنید تا آن‌ها را ذخیره کنید.
د. تحلیل داده‌ها
از R-Studio برای بررسی ساختار فایل سیستم، پارتیشن‌ها و فایل‌های پاک شده استفاده کنید.
این ابزار امکان بازیابی فایل‌های حذف شده، پارتیشن‌های از دست رفته و حتی داده‌های آسیب‌دیده را فراهم می‌کند.
6. نکات مهم و بهترین روش‌ها
پشتیبان‌گیری منظم: همیشه از داده‌های مهم خود ایمیج یا کلون تهیه کنید.
استفاده از هارد دیسک سالم: برای ذخیره ایمیج‌ها از هارد دیسک‌های سالم و مطمئن استفاده کنید.
بررسی ایمیج: پس از ایجاد ایمیج، آن را بررسی کنید تا مطمئن شوید سالم است.
استفاده از ابزارهای معتبر: از نرم‌افزارهای معتبر مانند R-Studio، dd، یا Macrium Reflect استفاده کنید.
آموزش و تمرین: قبل از کار با داده‌های حیاتی، روی داده‌های آزمایشی تمرین کنید.
در مرحله‌ای که از R-Studio برای کار با فایل ایمیج (Image) استفاده می‌کنید، این نرم‌افزار عملیات مختلفی را انجام می‌دهد تا به شما کمک کند داده‌های خود را بازیابی، تحلیل یا مدیریت کنید. در این بخش، به طور دقیق توضیح می‌دهم که R-Studio در این مرحله چه کارهایی انجام می‌دهد و چگونه به شما کمک می‌کند.
1. باز کردن و شناسایی فایل ایمیج
وقتی فایل ایمیج (مثلاً backup.img) را در R-Studio باز می‌کنید، نرم‌افزار مراحل زیر را انجام می‌دهد:
خواندن فایل ایمیج: R-Studio محتوای فایل ایمیج را می‌خواند و ساختار آن را تحلیل می‌کند.
شناسایی پارتیشن‌ها: نرم‌افزار سعی می‌کند پارتیشن‌های موجود در فایل ایمیج را شناسایی کند. این کار با بررسی جدول پارتیشن‌ها (Partition Table) و بوت سکتور (Boot Sector) انجام میشود.
نمایش اطلاعات: پس از شناسایی پارتیشن‌ها، R-Studio آن‌ها را به شما نمایش می‌دهد. این اطلاعات شامل نوع فایل سیستم (مثلاً NTFS، ext4، FAT32) و اندازه پارتیشن است.
2. اسکن فایل ایمیج
اگر پارتیشن‌ها به درستی شناسایی نشوند یا شما بخواهید فایل‌های پاک شده یا آسیب‌دیده را بازیابی کنید، R-Studio یک اسکن کامل انجام می‌دهد. در این مرحله:
اسکن سطح پایین: R-Studio تمام سکتورهای فایل ایمیج را بررسی می‌کند تا ساختار فایل سیستم و فایل‌های موجود را شناسایی کند.
شناسایی فایل سیستم: نرم‌افزار سعی می‌کند فایل سیستم‌های شناخته شده (مانند NTFS، FAT32، ext4 و غیره) را تشخیص دهد.
بازیابی فایل‌های پاک شده: R-Studio فایل‌هایی که به طور عادی قابل مشاهده نیستند (مثلاً فایل‌های پاک شده) را نیز شناسایی می‌کند.
3. نمایش فایل‌ها و دایرکتوری‌ها
پس از اسکن، R-Studio نتایج را به صورت ساختار درختی نمایش می‌دهد:
ساختار فایل سیستم: شما می‌توانید دایرکتوری‌ها و فایل‌های موجود در پارتیشن‌ها را ببینید.
فایل‌های پاک شده: فایل‌هایی که پاک شده‌اند اما هنوز روی دیسک وجود دارند، در بخش‌های خاصی (مثلاً “Extra Found Files”) نمایش داده می‌شوند.
پیش‌نمایش فایل‌ها: R-Studio امکان پیش‌نمایش برخی فایل‌ها (مانند تصاویر، اسناد متنی و غیره) را فراهم می‌کند تا مطمئن شوید فایل‌های بازیابی شده سالم هستند.
4. بازیابی اطلاعات
این مرحله اصلی‌ترین کاری است که R-Studio انجام می‌دهد. در این مرحله:
انتخاب فایل‌ها: شما می‌توانید فایل‌ها یا دایرکتوری‌های خاصی را برای بازیابی انتخاب کنید.
ذخیره فایل‌ها: R-Studio فایل‌های انتخاب شده را در مکانی که شما مشخص می‌کنید (مثلاً یک هارد دیسک دیگر یا یک پوشه) ذخیره می‌کند.
بازیابی فایل‌های پاک شده: اگر فایل‌هایی پاک شده‌اند اما هنوز روی دیسک وجود دارند، R-Studio آن‌ها را بازیابی می‌کند.
5. تحلیل و گزارش‌گیری
R-Studio امکاناتی برای تحلیل داده‌ها و ایجاد گزارش فراهم می‌کند:
تحلیل فایل سیستم: شما می‌توانید اطلاعات دقیقی درباره ساختار فایل سیستم، پارتیشن‌ها و فایل‌ها به دست آورید.
گزارش‌گیری: R-Studio امکان ایجاد گزارش از فایل‌های بازیابی شده یا وضعیت فایل سیستم را فراهم می‌کند.
6. تعمیر فایل سیستم (در صورت نیاز)
اگر فایل سیستم آسیب دیده باشد، R-Studio می‌تواند به تعمیر آن کمک کند:
بررسی خطاها: نرم‌افزار خطاهای فایل سیستم را شناسایی می‌کند.
تعمیر پارتیشن‌ها: در برخی موارد، R-Studio می‌تواند پارتیشن‌های آسیب‌دیده را تعمیر کند.
7. پشتیبانی از انواع فایل سیستم‌ها
R-Studio از انواع فایل سیستم‌ها پشتیبانی می‌کند، از جمله:
NTFS (ویندوز)
FAT32/exFAT (ویندوز و دستگاه‌های قابل حمل)
ext2/ext3/ext4 (لینوکس)
HFS+/APFS (مک)
و بسیاری دیگر.
جمع‌بندی
در مرحله‌ای که از R-Studio استفاده می‌کنید، این نرم‌افزار عملیات زیر را انجام می‌دهد:
خواندن و شناسایی فایل ایمیج.
اسکن فایل ایمیج برای یافتن پارتیشن‌ها و فایل‌ها.
نمایش فایل‌ها و دایرکتوری‌ها به صورت ساختار درختی.
بازیابی اطلاعات، از جمله فایل‌های پاک شده.
تحلیل و گزارش‌گیری از وضعیت فایل سیستم.
تعمیر فایل سیستم در صورت نیاز.
R-Studio یک ابزار بسیار قدرتمند و کاربردی برای بازیابی و مدیریت داده‌ها است و می‌تواند در شرایط بحرانی (مانند خرابی هارد دیسک یا حذف تصادفی فایل‌ها) به شما کمک کند.
اگر سوالی دارید یا نیاز به راهنمایی بیشتری دارید، خوشحال می‌شوم کمک کنم! 😊
🔹 بازیابی اطلاعات از هارد دیسک (HDD) یا SSD نیازمند درک دقیق از ساختار آن است. برای این کار، ابتدا باید مهم‌ترین بخش‌های هارد را بشناسیم و نحوه تأثیر هر یک را در فرآیند بازیابی درک کنیم.
1️⃣ فریمور (Firmware) – حیاتی‌ترین بخش برای راه‌اندازی هارد
🔹 چیست؟
مجموعه‌ای از کدهای نرم‌افزاری که روی حافظه ROM یا ماژول‌های Service Area (SA) ذخیره شده‌اند.
فریمور مسئول راه‌اندازی اولیه هارد، مدیریت خواندن/نوشتن و تعامل با سیستم است.
🔹 چرا مهم است؟
خرابی فریمور می‌تواند باعث عدم شناسایی هارد شود.
ابزارهایی مانند PC-3000 امکان تعمیر یا بازنویسی فریمور را فراهم می‌کنند.
2️⃣ پلتر (Platter) – دیسک‌های ذخیره‌کننده داده
🔹 چیست؟
دیسک‌های مغناطیسی که داده‌ها روی آن‌ها ذخیره می‌شوند.
جنس آن معمولاً از آلیاژهای آلومینیومی با روکش مغناطیسی است.
🔹 چرا مهم است؟
بدسکتور (Bad Sector) در پلتر باعث از دست رفتن اطلاعات میشود.
استفاده از ابزارهایی مانند Deepspar Disk Imager کمک می‌کند تا داده‌های سالم استخراج شوند.
3️⃣ هد خواندن/نوشتن (Read/Write Heads) – ابزار دسترسی به داده‌ها
🔹 چیست؟
بازوهای مکانیکی که داده‌ها را از سطح پلتر می‌خوانند یا روی آن می‌نویسند.
حرکت هدها توسط یک موتور کنترل میشود.
🔹 چرا مهم است؟
خرابی هد ممکن است باعث ایجاد صدای کلیک شود.
در صورت خرابی، نیاز به جراحی هارد (Head Swap) در کلین روم است.
برد الکترونیکی که برق، دیتا و پردازش دستورات را کنترل می‌کند.
شامل چیپ کنترلر، چیپ فریمور، ROM و خازن‌های الکتریکی است.
🔹 چرا مهم است؟
خرابی چیپ کنترلر یا پورت SATA/USB باعث عدم شناسایی هارد میشود.
در برخی موارد، می‌توان PCB معیوب را با برد مشابه جایگزین کرد.
6️⃣ جدول فایل سیستم (File System) – سازمان‌دهنده داده‌ها
🔹 چیست؟
سیستمی که نحوه ذخیره و دسترسی به فایل‌ها را تعیین می‌کند.
فرمت‌های رایج: NTFS، FAT32، exFAT، HFS+، APFS، EXT4 و غیره.
🔹 چرا مهم است؟
آسیب به Master File Table (MFT) یا FAT Table باعث گم شدن اطلاعات میشود.
ابزارهایی مانند R-Studio، GetDataBack و EaseUS برای بازسازی فایل سیستم استفاده می‌شوند.
7️⃣ سکتورهای داده (Data Sectors) – محلی که داده‌ها ذخیره می‌شوند
🔹 چیست؟
کوچک‌ترین واحد ذخیره‌سازی اطلاعات روی هارد (هر سکتور 512 بایت یا 4KB است).
🔹 چرا مهم است؟
بدسکتور در این بخش باعث خواندن ناقص یا از بین رفتن داده‌ها میشود.
ابزارهایی مانند Victoria، HDD Regenerator و MHDD به شناسایی و ترمیم بدسکتورها کمک می‌کنند.
جمع‌بندی و اولویت‌بندی در بازیابی اطلاعات
🔴 مهم‌ترین بخش‌هایی که خرابی آن‌ها باعث از دست رفتن اطلاعات میشود: 1️⃣ فریمور: خرابی = عدم شناسایی هارد 2️⃣ هد خواندن/نوشتن: خرابی = عدم دسترسی به داده‌ها 3️⃣ پلتر: آسیب = از دست رفتن اطلاعات 4️⃣ برد PCB: خرابی = روشن نشدن هارد
🟢 بخش‌هایی که با نرم‌افزارهای بازیابی اطلاعات قابل حل هستند: ✅ جدول فایل سیستم ✅ سکتورهای داده
🔹 برای بازیابی اطلاعات، ابتدا باید تشخیص دهیم که مشکل در کدام قسمت از هارد است. 🔹 اگر مشکل سخت‌افزاری است (فریمور، هد، موتور، برد)، باید از تجهیزات پیشرفته مانند PC-3000 استفاده کرد. 🔹 اگر مشکل نرم‌افزاری است (بدسکتور، فرمت شدن، حذف فایل‌ها)، ابزارهایی مانند R-Studio و GetDataBack می‌توانند کمک کنند.
🔄 روش‌های بازیابی اطلاعات بر اساس نوع خرابی هارد
🔍 ساختار اطلاعات در هارد دیسک برای بازیابی اطلاعات
برای درک نحوه بازیابی اطلاعات، لازم است بدانیم که داده‌ها چگونه در هارد دیسک ذخیره می‌شوند و کدام بخش‌ها برای ریکاوری اطلاعات مهم‌تر هستند. در ادامه، ساختار اصلی اطلاعات در هارد دیسک و نقش هر بخش در فرآیند بازیابی داده‌ها را بررسی می‌کنیم.
📌 ۱. ساختار فیزیکی هارد دیسک (Hardware Structure)
هارد دیسک‌ها از چندین قسمت فیزیکی تشکیل شده‌اند که هر یک نقشی مهم در ذخیره و خواندن اطلاعات دارند:
بخش
وظیفه
نقش در بازیابی اطلاعات
Platter (پلاتر)
صفحات مغناطیسی که داده‌ها روی آن‌ها ذخیره میشود
اگر پلاتر آسیب ببیند، نیاز به جراحی هارد است
Head (هد خواندن/نوشتن)
مسئول خواندن و نوشتن اطلاعات روی پلاتر
خرابی هد باعث کلیک کردن هارد و عدم دسترسی به داده‌ها میشود
PCB (برد الکترونیکی)
کنترل عملکرد کلی هارد و ارتباط با سیستم
در صورت خرابی، باید برد مشابه با ROM مشابه جایگزین شود
Spindle Motor (موتور چرخان پلاترها)
چرخش پلاترها برای خواندن اطلاعات
خرابی موتور باعث عدم دسترسی به داده‌ها میشود
Firmware (فریمور)
نرم‌افزار داخلی که عملکرد هارد را مدیریت می‌کند
خرابی فریمور موجب عدم شناسایی هارد توسط سیستم میشود
📌 ۲. ساختار منطقی ذخیره‌سازی اطلاعات در هارد دیسک
علاوه بر سخت‌افزار، اطلاعات روی هارد دیسک به‌صورت منطقی سازماندهی می‌شوند. این سازماندهی شامل چندین سطح مختلف است:
🟢 ۲.۱. سکتورها و ترک‌ها (Sectors & Tracks)
هر پلاتر به صورت دایره‌هایی به نام ترک (Track) تقسیم میشود که هر ترک شامل چندین سکتور (Sector) است.
🔹 اندازه استاندارد سکتور در اکثر هارد دیسک‌ها ۵۱۲ بایت است (در مدل‌های جدید ۴۰۹۶ بایت یا 4K Advanced Format استفاده میشود). 🔹 اطلاعات روی سکتورهای متوالی ذخیره می‌شوند و در صورت خرابی یک سکتور، داده‌های آن بخش از دست می‌روند.
🔴 نقش در بازیابی اطلاعات: ✔ اگر سکتورها دچار بدسکتور (Bad Sector) شوند، باید از نرم‌افزارهای بازیابی مانند PC-3000 یا Deepspar Disk Imager برای استخراج داده‌ها استفاده کرد.
🟠 ۲.۲. Master Boot Record (MBR) یا GUID Partition Table (GPT)
MBR و GPT اطلاعات مربوط به پارتیشن‌های هارد را ذخیره می‌کنند.
🔹 MBR (Master Boot Record) فقط از ۴ پارتیشن اصلی پشتیبانی می‌کند و در سکتور 0 هارد دیسک ذخیره میشود. 🔹 GPT (GUID Partition Table) برای هاردهای جدیدتر استفاده شده و پارتیشن‌های بیشتری را پشتیبانی می‌کند.
🔴 نقش در بازیابی اطلاعات: ✔ اگر MBR یا GPT آسیب ببینند، سیستم هارد را به‌عنوان RAW یا Unallocated شناسایی می‌کند. ✔ برای بازیابی این مشکل می‌توان از نرم‌افزار TestDisk یا AOMEI Partition Assistant استفاده کرد.
🟡 ۲.۳. File System (سیستم فایل)
سیستم فایل، نحوه ذخیره و دسترسی به فایل‌ها را مشخص می‌کند.
🔹 NTFS (ویندوز): از MFT (Master File Table) برای مدیریت فایل‌ها استفاده می‌کند. 🔹 FAT32 (ویندوز و سایر دستگاه‌ها): از جدول FAT برای مدیریت فایل‌ها بهره می‌برد. 🔹 exFAT (برای فلش و SSDها): نسخه بهینه‌شده FAT32 بدون محدودیت اندازه فایل. 🔹 HFS+ و APFS (مک): سیستم‌های فایل مخصوص macOS. 🔹 EXT3/EXT4 (لینوکس): سیستم‌های فایل رایج در لینوکس و سرورها.
🔴 نقش در بازیابی اطلاعات: ✔ در صورت خرابی سیستم فایل، هارد به RAW تبدیل شده و داده‌ها از دسترس خارج می‌شوند. ✔ برای بازیابی فایل‌های از دست‌رفته در NTFS، FAT32 و exFAT می‌توان از نرم‌افزارهایی مانند R-Studio، EaseUS Data Recovery و DMDE استفاده کرد.
🔵 ۲.۴. Master File Table (MFT) – مخصوص NTFS
🔹 MFT (جدول اصلی فایل‌ها) در NTFS، اطلاعات مربوط به هر فایل را ذخیره می‌کند. 🔹 شامل نام فایل، محل قرارگیری در هارد، مجوزها و متادیتا است.
🔴 نقش در بازیابی اطلاعات: ✔ اگر MFT آسیب ببیند، اطلاعات همچنان روی هارد وجود دارد ولی سیستم قادر به خواندن آن‌ها نیست. ✔ نرم‌افزارهایی مانند Recuva، GetDataBack و R-Studio می‌توانند اطلاعات MFT را بازسازی کنند.
🟣 ۲.۵. Journal و Log Files – مخصوص EXT4 و APFS
🔹 در سیستم فایل‌های EXT4 (لینوکس) و APFS (مک)، هر تغییر در فایل‌ها ابتدا در Journaling System ثبت میشود. 🔹 این ویژگی به جلوگیری از خرابی سیستم فایل در صورت قطع برق کمک می‌کند.
🔴 نقش در بازیابی اطلاعات: ✔ اگر اطلاعات Journaling حذف شوند، امکان بازسازی آن‌ها با ابزارهایی مانند PhotoRec یا Extundelete وجود دارد.
📌 ۳. روش‌های بازیابی اطلاعات بر اساس ساختار هارد
مشکل
روش بازیابی پیشنهادی
خرابی بدسکتور
استفاده از Deepspar Disk Imager یا کلون کردن با HDClone
خرابی MBR/GPT
بازسازی با TestDisk
خرابی سیستم فایل (RAW شدن هارد)
بازیابی با EaseUS Data Recovery، R-Studio
حذف تصادفی اطلاعات (درایو فرمت شده)
ریکاوری با GetDataBack، DMDE
خرابی فریمور (عدم شناسایی هارد در بایوس)
تعمیر با PC-3000 یا MRT
📌 جمع‌بندی: چگونه ساختار هارد روی فرآیند بازیابی اطلاعات تأثیر می‌گذارد؟
✅ دانستن محل ذخیره اطلاعات روی هارد، به ما کمک می‌کند که بفهمیم آیا امکان بازیابی داده‌ها وجود دارد یا نه. ✅ اگر سکتورها سالم باشند اما سیستم فایل خراب شده باشد، داده‌ها تقریباً ۱۰۰٪ قابل بازیابی هستند. ✅ اگر MFT یا FAT Table آسیب ببیند، بازیابی به کمک نرم‌افزارهای حرفه‌ای امکان‌پذیر است. ✅ در صورت خرابی فریمور یا هد خواندن/نوشتن، تنها ابزارهای تخصصی مانند PC-3000 قادر به بازیابی داده‌ها خواهند بود.
در اینجا یک جدول جامع و تکمیل‌شده از انواع سیستم فایل‌ها، به ترتیب دسته‌بندی‌ها برای لینوکس، مک، مجازی‌سازی، و سیستم فایل‌های اضافی ارائه شده است. این جدول شامل سیستم فایل‌های معمولی و اختصاصی برای سرورها، مجازی‌سازی، و دیگر موارد خاص است.
برای تکمیل جدول و افزودن بخش سخت‌افزارهای مناسب برای تعمیر و بازیابی اطلاعات هارد دیسک در سیستم فایل‌های مختلف، می‌توان به دستگاه‌ها و ابزارهای تخصصی اشاره کرد که به تعمیرکاران و متخصصان بازیابی اطلاعات کمک می‌کنند. این ابزارها برای شناسایی، تعمیر، و بازیابی داده‌ها از انواع مختلف سیستم فایل‌ها و هاردها طراحی شده‌اند.
جدول تکمیل شده با سخت‌افزارهای مناسب برای تعمیر و بازیابی اطلاعات
نوع سیستم فایل
ویژگی‌ها و کاربرد
ابزارهای بازیابی نرم‌افزاری
روش‌های بازیابی سخت‌افزاری
NTFS (ویندوز)
– استفاده در ویندوز- پشتیبانی از فایل‌های بزرگ- سیستم فایل پیشرفته
– EaseUS Data Recovery– R-Studio– Stellar Data Recovery
– PC-3000 (برای هاردهای آسیب‌دیده NTFS)- DeepSpar Disk Imager
FAT32 (ویندوز و سایر دستگاه‌ها)
– سیستم فایل قدیمی و سازگار با بیشتر دستگاه‌ها- محدودیت اندازه فایل
– Recuva– TestDisk
– PC-3000– DeepSpar Disk Imager
exFAT (فلش و SSDها)
– استفاده در فلش‌ها و SSDها- نسخه بهینه‌شده FAT32 برای فایل‌های بزرگ
– R-Studio– EaseUS Data Recovery
– PC-3000 USB (برای SSDها)- DeepSpar Disk Imager
HFS+ و APFS (مک)
– سیستم‌های فایل خاص macOS- APFS جدیدتر است و برای SSDها بهینه‌شده است
– Stellar Data Recovery– Data Rescue
– PC-3000– DeepSpar Disk Imager
EXT3/EXT4 (لینوکس)
– سیستم فایل اصلی در لینوکس- مقیاس‌پذیری بالا و پشتیبانی از فایل‌های بزرگ
– TestDisk– R-Studio– Stellar Data Recovery– Extundelete
– PC-3000– DeepSpar Disk Imager
JFS (IBM)
– سیستم فایل برای یونیکس و لینوکس- عملکرد بالا برای سرورها
– JFS Recovery Tool– R-Studio– Stellar Data Recovery
– PC-3000– DeepSpar Disk Imager
XFS (لینوکس)
– سیستم فایل برای سرورهای لینوکسی- پشتیبانی از فایل‌های بزرگ و مقیاس‌پذیر
– XFS Recovery Tool– R-Studio– TestDisk
– PC-3000– DeepSpar Disk Imager
ReiserFS (لینوکس)
– سیستم فایل برای لینوکس- مناسب برای ذخیره‌سازی فایل‌های کوچک و سرعت بالا
– ReiserFS Recovery Tool– R-Studio– Stellar Data Recovery
– PC-3000– DeepSpar Disk Imager
ZFS (سرورها و دیتاسنترها)
– سیستم فایل مخصوص دیتاسنترها و سرورها- پشتیبانی از RAID و Snapshots
– ZFS Recovery Tool– R-Studio– ZFS Recovery Suite
– PC-3000– DeepSpar Disk Imager
UFS2 (یونیکس)
– نسخه جدیدتر UFS برای یونیکس- عملکرد بالا برای سرورها
– UFS2 Recovery Tool– R-Studio
– PC-3000– DeepSpar Disk Imager
F2FS (Flash-Friendly File System)
– سیستم فایل بهینه برای SSDها و حافظه‌های فلش- طراحی برای عملکرد بالا در ذخیره‌سازی فلش
– F2FS Recovery Tool– R-Studio
– PC-3000 USB– DeepSpar Disk Imager
VMFS (VMware File System)
– سیستم فایل مخصوص VMware برای ذخیره‌سازی ماشین‌های مجازی در ESXi
ابزار و سرویس ارائه شده توسط Seagate برای بازیابی اطلاعات از هاردهای تولید شده توسط این شرکت.
ویژگی‌ها:
پشتیبانی از هاردهای Seagate و Barracuda.
بازیابی اطلاعات از هاردهای آسیب‌دیده به کمک نرم‌افزارهای اختصاصی.
مناسب برای: هاردهای Seagate که با مشکلات فیزیکی یا منطقی روبه‌رو هستند.
SalvageData Recovery Tools:
مجموعه‌ای از ابزارهای نرم‌افزاری و سخت‌افزاری برای بازیابی اطلاعات.
ویژگی‌ها:
پشتیبانی از طیف وسیعی از سیستم فایل‌ها و دستگاه‌ها.
نرم‌افزار و دستگاه‌های فیزیکی برای بازیابی هارد دیسک‌های خراب.
مناسب برای: بازیابی اطلاعات از هاردهای خراب در تمام سیستم‌های فایل‌های معمول.
نتیجه‌گیری:
این جدول نشان می‌دهد که برای هر نوع سیستم فایل و شرایط خرابی هارد، ابزارها و سخت‌افزارهای خاصی وجود دارند که به تعمیرکاران و متخصصان بازیابی اطلاعات کمک می‌کنند تا از هاردهای آسیب‌دیده داده‌ها را بازیابی کنند. ابزارهایی مانند PC-3000, DeepSpar Disk Imager, و Atola Insight در زمینه بازیابی اطلاعات از هاردهای آسیب‌دیده شناخته‌شده و کاربردی هستند.
بسته به اینکه مشکل هارد نرم‌افزاری یا سخت‌افزاری باشد، روش‌های بازیابی اطلاعات متفاوت خواهند بود. در ادامه، بهترین روش‌ها برای هر نوع خرابی را بررسی می‌کنیم.
🔴 ۱. بازیابی اطلاعات در صورت خرابی فریمور (Firmware Failure)
🔍 علائم: ✅ هارد در بایوس شناسایی نمیشود یا نام آن نادرست نمایش داده میشود. ✅ هارد صدای عجیبی ندارد اما سیستم نمی‌تواند به آن دسترسی پیدا کند. ✅ هارد هنگام اتصال به سیستم، سرعت لود بسیار پایین دارد.
🛠 روش‌های رفع مشکل: 🟢 استفاده از PC-3000 (ACE Laboratory) برای بازنویسی فریمور 🟢 به‌روزرسانی ROM و SA Modules در نرم‌افزارهای تخصصی 🟢 اصلاح جدول Translator در فریمور
🟠 ۲. بازیابی اطلاعات در صورت خرابی برد هارد (PCB Failure)
🔍 علائم: ✅ هارد هیچ واکنشی به اتصال برق ندارد (کاملاً مرده است). ✅ هارد بوی سوختگی می‌دهد یا یکی از قطعات برد داغ شده است. ✅ در صورت جابجایی برد، ممکن است فریمور ناسازگار باشد.
🛠 روش‌های رفع مشکل: 🟢 تعویض برد مشابه (برد هارد باید دقیقاً مشابه مدل اصلی باشد). 🟢 انتقال چیپ فریمور (BIOS Chip) از برد معیوب به برد سالم. 🟢 بررسی و تعویض قطعاتی مانند دیودهای محافظ، مقاومت‌ها و آی‌سی کنترلر.
🟡 ۳. بازیابی اطلاعات در صورت خرابی هد خواندن/نوشتن (Head Crash)
🔍 علائم: ✅ هارد صدای کلیک کلیک می‌دهد. ✅ سیستم هارد را شناسایی نمی‌کند یا درایو نمایش داده نمیشود. ✅ هارد به‌صورت ناگهانی از کار افتاده و دیگر دیتای جدیدی نوشته نمیشود.
🛠 روش‌های رفع مشکل: 🟢 جراحی هارد و تعویض هد در اتاق تمیز (Clean Room – ISO Class 100). 🟢 استفاده از ابزار Head Swap برای تعویض هد از یک هارد مشابه. 🟢 استفاده از PC-3000 برای خاموش کردن هدهای معیوب و خواندن اطلاعات با هدهای سالم.
🟢 ۴. بازیابی اطلاعات در صورت وجود بدسکتور (Bad Sectors Recovery)
🔍 علائم: ✅ فایل‌ها کند باز می‌شوند یا سیستم هنگ می‌کند. ✅ برخی از فایل‌ها به‌طور کامل خراب شده‌اند. ✅ نرم‌افزارهایی مانند HD Tune یا Victoria بدسکتور را گزارش می‌دهند.
🛠 روش‌های رفع مشکل: 🟢 کلون کردن هارد با ابزارهایی مانند Deepspar Disk Imager قبل از خرابی بیشتر. 🟢 استفاده از Victoria، HDD Regenerator، MHDD برای تعمیر سطحی بدسکتورها. 🟢 بازیابی اطلاعات با R-Studio، GetDataBack یا EaseUS Data Recovery.
🟣 ۵. بازیابی اطلاعات پس از فرمت شدن یا حذف تصادفی فایل‌ها
🔍 علائم: ✅ هارد سالم است اما فایل‌ها یا پارتیشن‌ها پاک شده‌اند. ✅ درایو به‌عنوان RAW نمایش داده میشود. ✅ سیستم پیغام “Format the drive before use” را نمایش می‌دهد.
🛠 روش‌های رفع مشکل: 🟢 استفاده از R-Studio، EaseUS، Recuva، MiniTool Power Data Recovery 🟢 بررسی MFT Table (در NTFS) یا FAT Table (در FAT32) برای بازسازی داده‌ها 🟢 اجرای TestDisk برای بازیابی پارتیشن‌های حذف‌شده
📌 جمع‌بندی: بهترین روش بازیابی اطلاعات بسته به نوع خرابی
نوع خرابی
روش بازیابی پیشنهادی
خرابی فریمور
استفاده از PC-3000 برای بازنویسی فریمور
خرابی PCB (برد هارد)
تعویض برد مشابه + انتقال ROM Chip
خرابی هد
جراحی هارد در Clean Room
وجود بدسکتور
کلون کردن با Deepspar Disk Imager + Victoria
حذف تصادفی فایل‌ها
استفاده از R-Studio، EaseUS، GetDataBack
💡 نکته حرفه‌ای: 🚀 اگر داده‌ها بسیار ارزشمند هستند، هرگز روی هارد خراب عملیات نوشتن انجام ندهید و کلون بگیرید! 🚀 ابزارهای حرفه‌ای (PC-3000، MRT، Deepspar) برای بازیابی سخت‌افزاری توصیه می‌شوند.
🚀 تجهیزات حرفه‌ای برای بازیابی اطلاعات هارد دیسک
برای بازیابی اطلاعات به روش حرفه‌ای، ابزارها و دستگاه‌های خاصی موردنیاز هستند که بسته به نوع خرابی مورد استفاده قرار می‌گیرند. در ادامه، مهم‌ترین تجهیزات بازیابی اطلاعات را معرفی می‌کنیم.
🔵 ۱. PC-3000 – قدرتمندترین ابزار بازیابی هارد
📌 کاربرد: 🔹 بازیابی اطلاعات از هاردهایی که در BIOS شناسایی نمی‌شوند. 🔹 تعمیر فریمور و اصلاح Service Area (SA). 🔹 خواندن و استخراج اطلاعات از هاردهای بدسکتور دار. 🔹 مدیریت پیشرفته Translator Table و G-List/P-List.
📦 نسخه‌های موجود: ✅ PC-3000 UDMA – مناسب برای HDD های SATA/IDE ✅ PC-3000 Portable – نسخه پرتابل برای متخصصان ✅ PC-3000 Express – نسخه حرفه‌ای با سرعت بالا ✅ PC-3000 SSD – بازیابی اطلاعات از SSD ✅ PC-3000 Flash – بازیابی اطلاعات از فلش مموری
🟠 ۲. MRT Ultra – جایگزین ارزان‌تر PC-3000
📌 کاربرد: 🔹 اصلاح خرابی‌های فریمور و Translator 🔹 شناسایی و اصلاح هدهای معیوب 🔹 کلون کردن هاردهای آسیب‌دیده
✅ MRT Ultra نسبت به PC-3000 ارزان‌تر است اما امکانات کمتری دارد.
🟢 ۳. Deepspar Disk Imager – بهترین ابزار برای بدسکتورها
📌 کاربرد: 🔹 کلون کردن هاردهایی که دارای بدسکتور هستند. 🔹 خواندن اطلاعات از سکتورهای خراب بدون افزایش آسیب. 🔹 پشتیبانی از Hot Swap برای تعویض هد بدون خاموش کردن سیستم.
✅ Deepspar Imager برای شرکت‌هایی که با هاردهای بدسکتور سروکار دارند، یک ابزار حیاتی است.
🔴 ۴. ابزارهای جراحی هارد (Head Swap Tools)
📌 کاربرد: 🔹 تعویض هد در اتاق تمیز (Clean Room – ISO 100). 🔹 جابجایی پلتر بدون تغییر در موقعیت فیزیکی آن‌ها. 🔹 تعمیر هاردهای با صدای کلیک یا هد خراب.
✅ برای تعویض هد، Donor HDD (هارد مشابه) ضروری است.
🟣 ۵. نرم‌افزارهای حرفه‌ای بازیابی اطلاعات
نرم‌افزار
ویژگی‌ها
R-Studio
بازیابی فایل‌های حذف‌شده، پارتیشن‌ها، RAID
GetDataBack
بازگردانی داده‌ها از هاردهای فرمت‌شده
EaseUS Data Recovery
مناسب برای کاربران عادی
TestDisk
بازیابی پارتیشن‌های حذف‌شده
DMDE
بازیابی فایل‌های غیرقابل دسترس
📌 نکات کلیدی برای تعمیرکاران و شرکت‌های بازیابی اطلاعات
✅ قبل از هر اقدامی از هارد کلون بگیرید! ✅ در صورت شنیدن صدای کلیک، هرگز هارد را روشن نکنید! ✅ برای هاردهایی که دیتای مهم دارند، از تجهیزات تخصصی مانند PC-3000 استفاده کنید. ✅ از اتاق تمیز (Clean Room) برای باز کردن هارد استفاده کنید. ✅ اگر برد PCB خراب شده، ROM را به برد جدید منتقل کنید.
فلش مموری من توی دسیک منیجر شناسایی میشود درایو z اما قابل دسترسی نیست . چگونه آنرا تعمیر کنم و قابل دسترسی باشد .
اگر فلش مموری شما در Device Manager شناسایی میشود اما قابل دسترسی نیست، ممکن است مشکل مربوط به فایل سیستم یا درایورهای آن باشد. برای رفع این مشکل می‌توانید مراحل زیر را دنبال کنید:
1. بررسی وضعیت فلش مموری در Disk Management:
ابتدا وضعیت فلش مموری را در Disk Management بررسی کنید.
کلیک راست روی Start و انتخاب Disk Management.
در پنجره Disk Management، فلش مموری شما باید به صورت یک درایو (مثلاً درایو Z:) نمایش داده شود.
اگر فلش مموری نمایش داده میشود اما در وضعیت Unallocated یا Raw است، احتمالاً فایل سیستم آن خراب شده است.
اگر سیستم فایل فلش مموری به درستی شناسایی نمیشود، باید آن را فرمت کنید.
2. فرمت کردن فلش مموری (اگر داده‌ها مهم نیستند):
اگر فلش مموری در Disk Management شناسایی میشود اما فایل سیستم آن خراب است، می‌توانید اقدام به فرمت کردن آن کنید:
در Disk Management روی فلش مموری (درایو Z:) راست‌کلیک کنید و گزینه Format را انتخاب کنید.
در پنجره باز شده، فایل سیستم (معمولاً FAT32 یا exFAT) و اندازه بخش‌های Allocation Unit را انتخاب کرده و روی OK کلیک کنید.
توجه داشته باشید که این کار تمامی داده‌های موجود روی فلش مموری را پاک خواهد کرد.
3. استفاده از CHKDSK برای تعمیر فایل سیستم:
اگر نمی‌خواهید فلش مموری را فرمت کنید و فایل‌های آن برای شما مهم هستند، می‌توانید از ابزار CHKDSK برای تعمیر فایل سیستم استفاده کنید.
کلیک راست روی Start و انتخاب Command Prompt (Admin) یا Windows PowerShell (Admin).
در پنجره باز شده، دستور زیر را وارد کنید (فرض می‌کنیم که فلش مموری شما درایو Z: است):
chkdsk Z: /f
این دستور به CHKDSK می‌گوید که فایل سیستم فلش مموری را بررسی کرده و مشکلات آن را تعمیر کند. اگر فایل‌های آسیب‌دیده وجود داشته باشد، این دستور آن‌ها را تعمیر خواهد کرد.
4. نصب یا بروزرسانی درایور فلش مموری:
اگر هنوز مشکلی در دسترسی به فلش مموری دارید، ممکن است مشکل از درایورهای آن باشد. برای بررسی و نصب مجدد درایورها:
به Device Manager بروید.
در زیر Universal Serial Bus Controllers، روی فلش مموری خود راست‌کلیک کنید و Uninstall Device را انتخاب کنید.
پس از آن، فلش مموری را از پورت USB جدا کنید و دوباره به سیستم وصل کنید تا ویندوز درایورهای جدید را نصب کند.
5. استفاده از نرم‌افزارهای بازیابی اطلاعات:
اگر هیچ‌یک از روش‌های فوق کار نکرد و داده‌های فلش مموری برای شما مهم است، می‌توانید از نرم‌افزارهای بازیابی اطلاعات مانند Recuva یا EaseUS Data Recovery استفاده کنید تا داده‌های خود را بازیابی کنید.
6. بررسی پورت‌های USB:
گاهی اوقات مشکل از خود پورت USB است. فلش مموری را در پورت‌های مختلف کامپیوتر یا حتی یک سیستم دیگر امتحان کنید تا مطمئن شوید که مشکل از پورت USB نیست.
اگر پس از انجام این مراحل مشکل حل نشد یا سوالی دیگر داشتید، خوشحال می‌شوم که کمک کنم.
در صورتیکه اطلاعات مهم نباشد و بخواهید خود فلش را بازیابی کنید
اگر اطلاعات روی فلش مموری شما مهم نیست و قصد دارید فقط مشکل دسترسی را حل کنید، بهترین گزینه فرمت کردن فلش مموری است. مراحل زیر را دنبال کنید:
1. فرمت کردن فلش مموری در Disk Management:
روی Start راست‌کلیک کرده و Disk Management را انتخاب کنید.
در پنجره Disk Management، فلش مموری شما (درایو Z:) باید نمایش داده شود.
اگر درایو قابل دسترسی نیست و نشان داده میشود، روی آن راست‌کلیک کرده و گزینه Format را انتخاب کنید.
در پنجره Format:
فایل سیستم را FAT32 یا exFAT انتخاب کنید.
اگر می‌خواهید، می‌توانید Quick Format را انتخاب کنید تا سریع‌تر فرمت شود.
روی OK کلیک کنید تا فرمت شروع شود.
2. فرمت کردن فلش مموری با استفاده از Command Prompt:
کلیک راست روی Start و Command Prompt (Admin) را انتخاب کنید.
دستور زیر را وارد کنید (فرض می‌کنیم که فلش مموری شما در درایو Z است):
format Z: /FS:FAT32
این دستور فلش مموری را فرمت می‌کند و فایل سیستم آن را به FAT32 تغییر می‌دهد. شما می‌توانید از exFAT نیز به جای FAT32 استفاده کنید.
3. استفاده از ابزار Diskpart:
اگر نتوانستید با روش‌های قبلی فلش مموری را فرمت کنید، از ابزار Diskpart استفاده کنید:
Command Prompt (Admin) را باز کنید.
دستور زیر را وارد کنید:
diskpart
سپس دستور زیر را وارد کنید تا فهرستی از دیسک‌های موجود در سیستم را مشاهده کنید:
list disk
فلش مموری خود را از فهرست شناسایی کنید و شماره دیسک آن را یادداشت کنید (مثلاً Disk 1).
دستور زیر را وارد کنید (برای این مثال از Disk 1 استفاده می‌کنیم):
select disk 1
حالا دستور زیر را وارد کنید تا فلش مموری را پاک کنید:
clean
پس از آن می‌توانید فلش مموری را فرمت کنید. برای فرمت کردن به FAT32 یا exFAT از دستور زیر استفاده کنید:
create partition primary format fs=FAT32 quick
با این روش‌ها می‌توانید فلش مموری خود را فرمت کرده و دوباره قابل دسترسی کنید. اگر باز هم مشکلی داشتید، خوشحال می‌شوم کمک کنم.
فلش مموری در کامپیوتر منیچر شناسایی میشود . اما درایوی نشان داده نمیشود.
اگر فلش مموری شما در Device Manager شناسایی میشود اما در File Explorer (این کامپیوتر) نمایش داده نمیشود، احتمالاً مشکل مربوط به اختصاص حرف درایو (Drive Letter)، فرمت فلش، یا تنظیمات سیستم است. در زیر مراحل دقیق برای رفع این مشکل آورده شده است:
رفع مشکل فلش مموری که در Device Manager شناسایی میشود اما در File Explorer نمایش داده نمیشود
1. اختصاص حرف درایو (Drive Letter)
اگر فلش مموری شما حرف درایو ندارد، مراحل زیر را دنبال کنید:
Disk Management را باز کنید (با جستجوی “Create and format hard disk partitions” در منوی Start).
فلش مموری خود را در لیست دیسک‌ها پیدا کنید (معمولاً به عنوان یک دیسک Removable با حجم مشخص نمایش داده میشود).
روی پارتیشن فلش مموری کلیک راست کنید و Change Drive Letter and Paths را انتخاب کنید.
در پنجره جدید، روی Add کلیک کنید.
یک حرف درایو (Drive Letter) انتخاب کنید (مثلاً E:) و روی OK کلیک کنید.
حالا فلش مموری باید در File Explorer نمایش داده شود.
2. فرمت فلش مموری
اگر فلش مموری شما فرمت نشده است یا سیستم فایل آن آسیب دیده است، می‌توانید آن را فرمت کنید:
در Disk Management، روی پارتیشن فلش مموری کلیک راست کنید و Format را انتخاب کنید.
در پنجره Format:
Volume Label: یک نام برای فلش وارد کنید (اختیاری).
File System: سیستم فایل را روی FAT32 یا exFAT تنظیم کنید (این سیستم‌های فایل با اکثر دستگاه‌ها سازگار هستند).
Allocation Unit Size: روی Default بگذارید.
گزینه Perform a quick format را فعال کنید.
روی OK کلیک کنید و منتظر بمانید تا فرآیند فرمت کامل شود.
پس از فرمت، فلش مموری باید در File Explorer نمایش داده شود.
3. بررسی پارتیشن‌ها
اگر فلش مموری شما چندین پارتیشن دارد، ممکن است فقط یکی از پارتیشن‌ها نمایش داده شود:
در Disk Management، بررسی کنید که آیا فلش مموری شما چندین پارتیشن دارد.
اگر پارتیشن‌های اضافی وجود دارند، می‌توانید آن‌ها را حذف کنید و یک پارتیشن واحد ایجاد کنید:
روی پارتیشن‌های اضافی کلیک راست کنید و Delete Volume را انتخاب کنید.
سپس روی فضای تخصیص‌نیافته (Unallocated Space) کلیک راست کنید و New Simple Volume را انتخاب کنید.
مراحل را دنبال کنید تا یک پارتیشن جدید ایجاد شود.
4. بررسی خطاهای دیسک
اگر فلش مموری شما آسیب دیده است، می‌توانید از ابزار Check Disk برای بررسی و رفع خطاها استفاده کنید:
Command Prompt را به عنوان Administrator باز کنید (با جستجوی cmd در منوی Start و کلیک راست روی آن و انتخاب Run as Administrator).
دستور زیر را وارد کنید (به جای X، حرف درایو فلش مموری خود را وارد کنید): chkdsk X: /f /r
منتظر بمانید تا فرآیند بررسی و رفع خطاها کامل شود.
5. بررسی تنظیمات File Explorer
ممکن است فلش مموری در File Explorer مخفی شده باشد:
File Explorer را باز کنید.
به منوی View بروید و گزینه Hidden items را فعال کنید.
بررسی کنید که آیا فلش مموری نمایش داده میشود.
6. بررسی درایور USB
ممکن است درایور USB مشکل داشته باشد:
Device Manager را باز کنید (با کلیک راست روی My Computer/This PC و انتخاب Manage یا جستجوی Device Manager در منوی Start).
بخش Universal Serial Bus controllers را باز کنید.
اگر دستگاه USB با علامت تعجب (!) یا ضربدر (×) مشخص شده است، روی آن کلیک راست کرده و Update Driver را انتخاب کنید.
اگر به‌روزرسانی درایور مؤثر نبود، Uninstall Device را انتخاب کنید و کامپیوتر را ری‌استارت کنید تا درایور به طور خودکار نصب شود.
رفع مشکل با انتخاب
7. بررسی تنظیمات Group Policy (برای ویندوز Pro و Enterprise)
اگر از ویندوز Pro یا Enterprise استفاده می‌کنید، ممکن است تنظیمات Group Policy باعث مخفی شدن فلش مموری شده باشد:
Group Policy Editor را باز کنید (با جستجوی gpedit.msc در منوی Start).
به مسیر زیر بروید: Computer Configuration > Administrative Templates > System > Removable Storage Access
مطمئن شوید که گزینه‌های زیر Disabled یا Not Configured هستند:
Removable Disks: Deny read access
Removable Disks: Deny write access
تغییرات را ذخیره کرده و کامپیوتر را ری‌استارت کنید.
فلش مموری در Device Manager نمایش داده میشود اما در File Explorer نه؟ این راه‌حل را امتحان کنید!”
رفع مشکل فلش مموری با استفاده از Disk Management و Populate Volume چگونه Populate Volume به حل مشکل شما کمک کرد؟
عنوان: چرا فلش مموری در فایل اکسپلورر شناسایی نمیشود؟ (+ حل مشکل)
اگر فلش مموری شما در فایل اکسپلورر نمایش داده نمیشود اما در Device Manager قابل مشاهده است، احتمالاً مشکل از عدم تخصیص Volume یا پیکربندی دیسک است. برای رفع این مشکل: وارد Device Manager شوید.
روی نام فلش مموری کلیک راست کرده و گزینه Properties را انتخاب کنید. به تب Volumes بروید و گزینه Populate را کلیک کنید. پس از نمایش اطلاعات دیسک، مشکل شناسایی فلش در فایل اکسپلورر برطرف میشود. این روش ساده می‌تواند به رفع مشکلاتی مانند عدم نمایش درایو فلش مموری کمک کند. کلمات کلیدی: فلش مموری شناسایی نمیشود، حل مشکل فلش مموری، عدم نمایش فلش در فایل اکسپلورر، Populate Volume، Device Manager.
1. فلش مموری در کامپیوتر شناسایی نمیشود.
علت: ممکن است پورت USB خراب باشد، درایورهای USB به‌روز نباشند، یا فلش مموری آسیب دیده باشد. راه‌حل: فلش را به پورت‌های دیگر USB وصل کنید. درایورهای USB را به‌روزرسانی کنید. از Disk Management برای بررسی و اختصاص حرف درایو استفاده کنید.
2. فلش مموری فرمت نشده است یا نیاز به فرمت دارد.
علت: سیستم فایل فلش مموری آسیب دیده یا ناشناخته است. راه‌حل: فلش مموری را فرمت کنید (با استفاده از Disk Management یا File Explorer). سیستم فایل را به FAT32 یا exFAT تغییر دهید.
3. فلش مموری Write Protected است و نمی‌توان روی آن نوشت.
علت: ممکن است فلش مموری قفل فیزیکی داشته باشد یا تنظیمات رجیستری ویندوز باعث این مشکل شده باشد. راه‌حل: اگر فلش مموری قفل فیزیکی دارد، آن را باز کنید. از دستورات Diskpart یا تغییر تنظیمات رجیستری برای رفع Write Protection استفاده کنید.
4. فلش مموری به طور ناگهانی خالی شده است.
علت: ممکن است فلش مموری ویروسی شده باشد یا داده‌ها به طور تصادفی حذف شده باشند. راه‌حل: از نرم‌افزارهای بازیابی داده مانند Recuva یا EaseUS Data Recovery استفاده کنید. فلش مموری را با آنتی‌ویروس اسکن کنید.
5. فلش مموری کند است یا سرعت انتقال داده پایین دارد.
علت: ممکن است فلش مموری قدیمی باشد یا از پورت USB 2.0 استفاده شود. راه‌حل: از پورت USB 3.0 یا بالاتر استفاده کنید. فلش مموری را فرمت کرده و سیستم فایل را به exFAT تغییر دهید.
6 فلش مموری در ویندوز شناسایی میشود اما در مک یا لینوکس نه.
علت: ممکن است سیستم فایل فلش مموری با سیستم عامل سازگار نباشد. راه‌حل: فلش مموری را فرمت کرده و سیستم فایل را به FAT32 یا exFAT تغییر دهید (این سیستم‌های فایل با اکثر سیستم‌عامل‌ها سازگار هستند).
7 فلش مموری به طور مداوم قطع و وصل میشود.
علت: ممکن است پورت USB خراب باشد یا کابل USB مشکل داشته باشد. راه‌حل: فلش مموری را به پورت‌های دیگر وصل کنید. از یک کابل USB جدید استفاده کنید.
8 فلش مموری فضای ذخیره‌سازی کمتری از ظرفیت واقعی نشان می‌دهد.
علت: ممکن است فلش مموری تقلبی باشد یا بخشی از فضای آن توسط فایل‌های سیستمی اشغال شده باشد. راه‌حل: فلش مموری را فرمت کنید. از نرم‌افزارهای تست سلامت فلش مموری مانند H2testw استفاده کنید.
10 فلش مموری هنگام اتصال به کامپیوتر باعث هنگ کردن سیستم میشود.
علت: ممکن است فلش مموری ویروسی باشد یا درایورهای USB مشکل داشته باشند. راه‌حل: فلش مموری را روی یک سیستم دیگر اسکن کنید. درایورهای USB را به‌روزرسانی یا دوباره نصب کنید.
